• In SEMafoor 16.2 (mei 2015) werden twee artikelen gepubliceerd over een Franstalig boek Retour aux Sources van Pascal Flament (Rijsel). Lettende op de strekking van de twee artikelen besloot het bestuur van SEM het boek integraal en digitaal te publiceren. Het gaat namelijk om een heronderzoek waarin veel tijd en energie is gestoken. U kon het boek al in het Frans downloaden via deze link. Maar er is nu een vertaling in het Nederlands. Deze is van de hand van Mathieu Snijders. De vertaling kan u hier als pdf downloaden.

  • SEM krijgt bij tijd en wijle documentatiemateriaal van personen die intensief met een bepaald thema actief zijn geweest. Op dit moment gaat het om drie verzamelingen die aan liefhebbers geschonken worden:
    • Maarten Nijssen over de PK: Maarten is de gehele PK afgereisd in vakanties gedurende 30 jaar. Hij versleet naar zijn verhalen vier Renaults. Mede met behulp van studiemateriaal stelde hij zo een catalogus samen conform het systeem van Jan Rinze Wartena. Dit materiaal is door Willem Bruijnesteijn kritisch gebruikt voor het maken van zijn cd-rom Romeinse Reisgidsen, een zeer gewaardeerde publicatie. Het materiaal van Maarten omvat een aantal ordners en mappen. Het werk van beide onderzoekers komt aan de orde in het boek De identiteit van de Peutingerkaart (eind 2019) van Ad Maas.
    • Menno Knul moet wel van plan zijn geweest om alle oude(re) publicaties over de Friezen opnieuw uit te geven. Het gaat om 24 ordners met kopieën van (in naam) bekende boekwerken en artikelen. Van een fonds van heruitgaven is het niet gekomen. Menno publiceerde in SEMafoor achttien artikelen, zoals: ‘Julius Caesar als geograaf’; ‘Wie was Ravennatis?’; ‘De chronologie van het Cartularium Radbodi’; ‘Legenda voor de Peutingerkaart’; ‘Het misverstand Dorestad’; ‘De ligging van de Brittenburg’ en ‘Petrus Scriverius en de Rijmkroniek van Klaas Kolyn’. Materiaal voor een doorwrochte promotie.
    • Joël Vandemaele schonk na het verschijnen van zijn boek Vlaanderen in het eerste millennium zijn belangrijkste documentatie aan SEM. De doos met materiaal omvat onder meer alle banden van de Histoire de l’Eglise en Belgique (1945), een buitengewoon boeiende bron. Verder bijvoorbeeld: Histoire d’Ardres van Ern. Ranson (1801) en natuurlijk La Flandre française de langue flamande van Emile Coornaert (1970). Tevens een grote stapel kopieën van bronteksten met Joëls vertalingen en aantekeningen. Zijn werk ligt duidelijk in de lijn van het werk van Albert Delahaye.
  • Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Ad Maas: 040 7856384.

  • In het begin van dit kalenderjaar zijn de servers van de internetprovider van SEM aangevallen met ransomware. Als gevolg daarvan is er veel werk nodig geweest om alle pagina’s van de website in de juiste staat terug te brengen. Sinds begin februari is de website bijna geheel hersteld. Helaas is het niet gelukt om de berichten op SEMactueel tussen september 2017 en januari 2019 terug te vinden. De kans dat deze alsnog hersteld kunnen worden is uitermate klein. Onze excuses voor het ongemak.

  • Op zaterdag 4 november houdt SEM haar 18e symposium. Deze keer met als thema ‘Geografische bronnen en kaarten’. Opnieuw is het gelukt om een interessant programma samen te stellen met een keur aan inleiders. Zie voor meer informatie de pagina SEMposium.

  • Enkele maanden geleden (april 2017) verscheen het tweede boek van Luc Vanbrabant. Na zijn werk De ontdekking van Nederlands in Normandië, dat in 2013 verscheen, is er nu Een nieuwe visie op Noordzeevolkeren en wikingen uit de lage landen, uitgegeven bij Boekscout in Soest. Voor meer informatie over het boek en aanverwante zaken kan men terecht op een speciale website van Luc Vanbrabant: Wikingen. Wie op de hoogte wil blijven van het onderzoek waar de auteur zich zoal mee bezighoudt kan een bezoek brengen aan zijn andere website: Laaglandsinfo.

  • Al geruime tijd is het adres van onze website www.semafoor.info. Vanaf december 2016 is er voor SEM een nieuw bijpassend e-mailadres info@semafoor.info in gebruik. De oude adressen voor de website (www.semafoor.net) en voor e-mail (info@semafoor.net) zijn voorlopig ook nog in gebruik, maar zullen in de loop van 2017 niet meer werken.

  • Het thema voor het 17e Symposium (zaterdag 5 november 2016) is ‘Visies op het werk van Albert Delahaye’.
    Inleiders zijn o.a. Joep Hendriks en Arjan den Braven over Nijmegen in de Merovingische en Karolingische perioden.
    Ter gelegenheid van dit symposium verschijnt een Reader met meer dan 350 pagina’s Visies naar aanleiding van het werk van Albert Delahaye. Een gedrukt exemplaar wordt zonder verdere kosten aan de bezoekers van het symposium aangeboden.
    ----------------------------------------------------------
    Zoals in de Reader al aangekondigd stellen we binnen het kader van dit symposium ook een digitale heruitgave beschikbaar van een oude publicatie van Albert Delahaye, oorspronkelijk uitgegeven in 1958: Het mysterie van de Keizer Karel-stad.
    Het boek in pdf-formaat is te vinden onder SEMarchief / Albert Delahaye / Boeken. Voor een directe link naar de juiste pagina, klik hier.

  • In schola Verbi, abdij van Dendermonde.
    De abdij Sint Pieter en Paulus in Dendermonde (Vlasmarkt 23) geeft een reeks geschriften uit die voor de studie van het eerste millennium in de Lage Landen van grote betekenis kunnen zijn. De teksten vormen een lange reeks onder de verzamelnaam In schola Verbi. Ze kunnen voor u tegen kostprijs gekopieerd en tegen portokosten toegestuurd worden. De verzameling is het werk van Abt Roger De Coster. De reeks heeft als bedoeling een voorstelling te geven van de monastieke auteurs en hun typische manier van denken. Deel 1 behandelt de Merovingertijd; deel 2 de Karolingertijd; deel 3 de 10e-11 e eeuw. Elk deel bestaat uit een voorstelling van de auteurs in hun tijd en in het Nederlands vertaalde teksten.
    Meer informatie op de website van de abdij. Voor een overzicht zie de bijlage (pdf-formaat).

  • Hunnen en Hunen, een bronnenboek en ideeëncatalogus.
    Wie in de veronderstelling leefde dat we grosso modo wel uitgepraat raken over de geschiedenis van het eerste millennium in de Lage Landen, zit er naast. Enkele zeer recent verschenen boekwerken eisen de aandacht op van SEM. Het boek Romeinse wegen in Nederland (onder redactie van Paul van der Heijden, Matrijs, Utrecht, 2016) is alle aandacht waard. Dat geldt ook voor het tweede boek van Armand Sermond Caesar tegen de oude Belgen 2. Aduatuca, Eburones, Ambiorix (Mens & Cultuur Uitgevers, Gent, 2015). En de grootste uitdaging ligt naar onze mening misschien wel in de publicatie Hunnen und Hunen, Burgunder und Nibelungen. Im Spannungsfeld von sage und geschichte, van de (amateur-) onderzoekers Karl Weinand, Ulrich Steffens en Wilhelm Bleicher (Forschungen zur Thidrekssaga Band 7, Dietrich von Bern-Forum, Bonn, 2016). Dit boek wijst tal van thema’s aan die verleiden tot nadere oriëntatie, studie en onderzoek. Voor meer informatie zie de bijlage (pdf-formaat).
    De doelstelling van SEM geeft duidelijk aan dat de geschiedenis van het eerste millennium in de huidige Lage Landen benaderd moet worden vanuit een groter gebied (dat van de Somme tot de Elbe); de huidige landsgrenzen zijn vaak wel projectgrenzen en subsidiegrenzen (een merkwaardig soort nationalisme), maar inhoudelijk gezien bieden ze beperkingen voor goed onderzoek.

  • Joël Vandemaele, inmiddels de respectabele leeftijd van 86 gepasseerd, is voor veel abonnees van SEMafoor geen onbekende. In de loop der jaren werd een indrukwekkende reeks artikelen van zijn hand in ons kwartaalblad opgenomen. Het overzicht kunt u hier vinden. Een verzameling van zijn opstellen, waarvan sommige een bewerking van zijn in SEMafoor en diens voorganger het AD Bulletin gepubliceerde teksten, is nu gebundeld in een prachtig vormgegeven boek onder redactie van Guy Lavigne en uitgegeven bij Mens & Cultuur Uitgevers in Gent.

    Vlaanderen in het eerste millennium
    Van Romeinen tot Karolingers tussen Somme en Schelde

    Folder in pdf-formaat.

  • 7 November 2015 is het zo ver. In Bavel (Breda) vindt dan het 16e SEM Symposium plaats. Het thema is 'Noormannen'.
    Inleiders zijn o.m. Pieterjan Deckers, Chiel Marien, Luc Vanbrabant en Peter Seinen. Het volledige programma vindt u hier.

  • In SEMafoor 16.2 (mei 2015) werden twee artikelen gepubliceerd over een Franstalig boek van Pascal Flament (Rijsel). De een zal in zijn boek een bevestiging zien van de visie van Albert Delahaye, ondanks een boeiend geheel van verbeteringsvoorstellen, de ander zal denken aan een eventuele verbetering van een vergissing. Lettende op de strekking van de twee artikelen heeft het bestuur besloten het boek integraal en digitaal te publiceren. Het gaat namelijk wel degelijk om een heronderzoek waarin veel tijd en energie is gestoken. Via het SEM-secretariaat kunt u het boek ook geprint bestellen bij de auteur (25 euro). Pascal Flament zoekt naar iemand die zijn boek in het Nederlands kan vertalen. Via het SEM-secretariaat kan samenwerking geregeld worden. Het boek kan u hier als pdf downloaden.

  • Op 1 november 2014 houdt SEM haar 15e symposium ( met een zeer interessant programma), ook wordt het 5e boek in de SEM-reeks Vergeten Verleden gepresenteerd, alsmede nieuwe boeken van onderzoekers/auteurs uit het SEM-netwerk. Schrijf snel in voor deze sprankelende en spraakmakende bijeenkomst

  • Hebben Keltische culturen afgedaan in onze geschiedschrijving?, vroeg Prof. Dr. John de Vries zich in SEMafoor 15.1 (februari 2014) af. Aan die vraag ligt een omvangrijk en zorgvuldig onderzoek ten grondslag. Hierbij treft u zijn volledige verslag aan.

  • Onlangs is het boek Friezen, Franken en Saksen. Oude en nieuwe visies verschenen bij uitgeverij Papieren Tijger. Teksten van Prof. Dr. Marco Mostert, Prof. Dr. Marc Lodewijckx, Ad Maas, Kurt Wayenberg, Prof. Dr. Benedict Sas en Guido Delahaye. ISBN 978 90 6728 2932. 264 bladzijden, rijk geïllustreerd, prijs: 32 euro. Inhoudelijk gezien een mijlpaal in de geschiedschrijving van het eerste millennium n. Chr. in de Lage Landen. Het boek neemt afstand van nationale geschiedschrijving. Het maakt waar dat samenwerking tussen professionele archeologen en historici en professionele amateurs een gunstig perspectief is.

  • SEM (Studiekring Eerste Millennium) is bezig met een omvangrijke en geavanceerde ontsluiting van relevante documentatie. Deze omvangrijke documentatie wordt voorzien van een zoekinstrumentarium op alle relevante termen. Een van de overgangsmaatregelen is een algemene toegankelijkheid van 13 jaargangen van SEMafoors. Zie ook de registers aldaar.

  • Het voor ons belangrijkste segment van de Peutingerkaart, namelijk Gallia, dat nogal afwijkt van de andere 11 segmenten) is door Ruud van Veen nauwkeurig onderzocht; het resultaat van dat werk vindt u onder: Reizen in Gallia reacties zijn zeer welkom.

  • Het thema voor het 14e Symposium (op 2 november 2013) is Karolingers en Karolingisch. Inleiders zijn; o.m. Drs. Pieterjan Deckers (Brussel), Guy Lavigne, Henk Feikema, Peter Seinen, Prof. Dr. Eric Vanneufville (Rijssel) e.a. SEMboek 5 (november 2014) over dit thema is in voorbereiding.


  • In SEMafoor 12.4 (november 2011) verscheen een opmerkelijk artikel Diets Normandië van Luc Vanbrabant. Zijn stelling is de volgende: Veel plaatsnamen in West-Frankrijk hebben een structuur waar een Germaans woord deel van uitmaakt. Deze woorden zijn vaak beter te begrijpen vanuit het Diets dan vanuit een (soms vergezochte) Skandinavische uitleg. In het artikel worden veel voorbeelden gegroepeerd gegeven. Nog meer voorbeelden staan in de bijlage met tabellen die u hier kunt vinden.

  • De Stichting Albert Delahaye was actief in de periode 1988-2010; per maart 2010 werd ze ontbonden, een terug- en vooruitblik.

  • Een nieuwe website die het werk van SEM ondersteunt, is het NIFTERLACA DISCUSSIEFORUM, een welkome aanvulling, aanbevolen dus.

  • De herdenking van Varusslag (2000 jaar geleden) kreeg in België en Nederland weinig publiciteit en de vaktijdschriften lieten het onderwerp links of rechts liggen. In Duitsland veel aandacht en discussie: drie grote tentoonstellingen met drie omvangrijke boeken en tientallen andere publicaties. SEMafoor (10.1) deed ook mee: Varus in West en Oost. In SEMafoor 10.4 werd gerapporteerd over de discussie in Duitsland.

  • De Dorestad-expositie (2009) in het RMO in Leiden kreeg in de media van de Lage Landen tamelijk veel aandacht. Deze aandacht bestond voornamelijk uit het overnemen en napraten van persberichten. Kritische analyses van de tentoonstelling waren er niet. Alleen SEMafoor (nummer 10. 3) ging wel grondig op de wetenschappelijke onderbouwing van de expositie in: Dorestad: een Wereldstad? SEMafoor is een discussieforum en nummer 10.4 bevatte commentaren van Willem Bruijnesteijn van Coppenraet en van Guido Delahaye. Ook deze discussie gaat voort.

  • Het SEMreeksboek nummer 3 Zee, wind, veen en land behandelt de kustvlakte van de Lage Landen in het eerste millennium n. Chr. Het gaat om de kustvlakte van Noordwest-Frankrijk tot en met Noord-Friesland. Centraal staat de vraag naar de realiteit van de transgressies. Hoe ontwikkelde zich de situatie van zee en land in deze periode? Enkele onderzoekers en auteurs presenteren nieuwe visies op de ontwikkeling van de kustvlakte en enkele andere auteurs gaan nader in op het verschijnsel transgressies. Aan het boek werkten mee: Prof. Dr. Cecile Baeteman, Dr. Hans Rombaut, Ir. Ad Beenhakker, Dr. G. Hekstra en Dr. Willem Bruijnesteijn van Coppenraet.

  • SEM-boek De Peutingerkaart en de Lage Landen is voortgekomen uit het SEM-symposium van 2007; lees het verslag; het boek is uitverkocht. Jammer was een minderwaardige recensie van Ruurd Halbertsma, conservator van het Museum voor Oudheden in Leiden, van dit succesvolle SEM-boek. Tevens verscheen een CD-rom met een nieuwe uitgave van de Romeinse reisgidsen, een jarenlang onderzoek van Dr. Willem Bruijnesteijn van Coppenraet.

  • Het eerste SEM-boek Willibrord en Bonifatius (uitgevers: Papieren Tijger te Breda en Mens & Cultuur Uitgevers te Gent) is nog verkrijgbaar: ISBN 90-6728-176-X (Nederland) of ISBN 90-77135-10-3 (België).